Месца за пультам займае іхні ўласны рэжысёр Лабус. А ўладальнік камплекта апаратуры і пратэжэ Гулі Шлоймана Віталя (па сумяшчальніцтву ён жа гукарэжысёр Лёхавага выступу), вызваліўшыся ад працы, вырашае выпіць чагосьці з моцных напояў. Што рабіць яму катэгарычна забараняецца з нагоды непрадказальных паводзінаў. У выніку Лёху даводзіцца лавіць Віталю ў самых нечаканых месцах кінатэатра, таму што той канчаткова губляе галаву ад недзе набытай і ўжытай вадкасці і з цяжкасцю разумее, дзе ўвогуле знаходзіцца.

Зала ў гэты час адрываецца пад музыку «Брамы»: людзі танчаць і каля сваіх месцаў і перад сцэнай. Публіка ўзрушана! Купка маладых дзяўчат у эк­стравагантных адзеннях танчыць прама перад вакалістам і разам з ім спявае, ведаючы словы амаль усіх песень. Здаецца, што сваёй энергіяй яны разам з музыкамі зараджаюць усю астатнюю залу. Больш за гадзіну «Брама» без перапынку выдае свае хіты. А пасля канцэрта народ яшчэ з хвілін сорак збірае аўтографы ва ўдзельнікаў.

Тут жа да Лёхі падыходзяць загадчык аддзела культуры Павароцін разам з дырэктарам Дома культуры Дамінжанкам і кажуць: «Канцэрт выдатны! А ці не зайграць табе і тваім сябрам на раённым мерапрыемстве, якое адбудзецца праз месяц на адкрытай пляцоўцы?!»

Гэта перамога! Нават кіраўнікі мясцовай сферы культуры ў захапленні ад канцэрта! Вы хацелі выдатны перадвыбарны канцэрт? Вось, атрымайце, калі ласка! Усё прайшло супер! Усё атрымалася! Эйфарыя!

Яна ж, у сэнсе эйфарыя, цягнецца з вечара пятніцы, калі адбыўся канцэрт, да сямі гадзін раніцы панядзелка, калі загадчыка аддзела культуры разам з дырэктарам Дома культуры тэрмінова выклікаюць у райвыканкам.

Дырэктара Дамінжанку звальняюць адразу, а загадчык Павароцін яшчэ пэўны час змагаецца за сваё працоўнае месца — пры сувязях, набытых за дзесяцігоддзі, не так проста «скалупнуць» яго з пасады. Аказваецца, на пятнічны канцэрт прыходзіла нейкая ідэялагічная грымза і выгледзела ў кагосьці ці то з публікі, ці то з удзельнікаў падазроную сімволіку напярэдадні прэзідэнцкіх выбараў. Магчыма, гэта была пікантная татушка ў адной з танцоўшчыц пад сцэнай, якая выпадкова адкрылася для непажаданых назіральнікаў? Ці стужка з падазронымі колерамі ў іншай дзяўчынкі на валасах? Уяўляеце, да чаго дайшоў прагрэс палітычнай думкі таго самага «афіцыйнага боку»— аказваецца, ёсць небяспечныя для народа колеры!

Карацей кажучы, ідэалагічная віжоўка (як пасля высветлілася — прозвішча яе было Дзяржынская і, што самае цікавае, мужа яе звалі Фелікс) выкрывае сапраўднае злачынства дзяржаўнага ўзроўню — рок-канцэрт у мястэчку Ранак-Туманны! Зразумела, што абсалютна выпадкова яна адразу пасля выбараў ідзе на павышэнне па службовай ідэалагічнай лесвіцы, а яе муж займае месца кіраўніка ў пэўных органах.

Ад такіх супадзенняў па-сапраўднаму гідка на душы. Таму што пацярпелыя ад гэтай гісторыі — і загадчык аддзела культуры, і яго калега — нармальныя, слушныя кіраўнікі, якія працавалі ўсё жыццё, дзясяткі гадоў, на сваіх месцах і досвед іхні пераацаніць немагчыма.

Перамены патрэбныя, нават неабходныя! Але абставіны з гэтымі пераменамі складаюцца не на карысць спецыялістам і проста добрым людзям.

Атрымліваецца, што незразумелы каламутны вецер прыносіць усё выкінутае смецце назад?


Х

З гэтым усё ж не хочацца мірыцца. Неяк не па-чалавечы ўсё складаецца. I вось з Санем (тым самым, што дапамагаў перавозіць гару металалома перад канцэртам з «Брамай»), са сваім сябрам і аднагрупнікам, які сядзіць зараз за стырном, Лёха едзе ў напрамку да вёскі Галаўлічы, дзе размяшчаецца выбарчы ўчастак № 13. Сёння ў краiне свята — дзень выбараў.

Яшчэ ўчора і пазаўчора, праз дапамогу Апгрэйдзера і Гулі Шлоймана, «Blues Of The Misty Моrning» сыгралі наступныя два канцэрты, пасля незабыўнага канцэрта з «Брамай». З выдатным складам ужо іншых гасцей на адной сцэ­не — знакамітых і аўтарытэтных, нават міжнародна вядомых артыстаў: гуртоў «Elfs Come Look», «Вежа», «Boгdeau Cotes de Castillon Louгd Blues» («Цяжкі Блюз ад Бардо Кот дэ Кастыльён»).

Канцэрт учорашні прайшоў проста на вышэйшым узроўні — у выдатнай канцэртнай зале абласнога цэнтра, дзе не было заўважана ніводнага пагона; пры наяўнасці дастатковай колькасці гледачоў, што пратанчылі ўвесь канцэрт перад сцэнай; з прадстаўнікамі прэсы і здымачнай групай, якія зафіксавалі і канцэрт і паслявыступовыя інтэрв’ю.

А вось пазаўчорашні канцэрт меўся правесціся на ўласным участку Лёхавага прыватнага дома за пяцьдзясят кіламетраў ад абласнога цэнтра на захад. У выніку гледачы хаваліся па кустах, а замест здымачнай групы, хроніку на службовую камеру здымаў судмедэксперт мясцовага аддзела.

Пасля выдатнага для гледачоў і нязручнага для ўладаў канцэрта разам з «Брамай», ніхто з афіцыйнага боку не дазволіў падчас перадвыбарчай кампаніі арганізаваць у межах раёна яшчэ адно такое сумнеўнае мерапрыемства, як рок-канцэрт. Таму і вырашылі самі пабудаваць сцэну і сваімі сіламі зладзіць выступленне. А што ж тут такога? Маем права у сябе дома рабіць, што пажадаем! Сцэна на Лёхавым двары атрымалася шыкоўная. Шырокая, высокая, накрытая на выпадак дажджу, абсталяваная панарамай і маніторамі ад Гулі Шлоймана і з абсалютна цвярозым Віталём за вялізным мікшэрскім пультам пад асобным навесам для гукарэжысёра.

Па дарозе ў Галаўлічы, Лёха з сумнай усмешкай узгадвае, як першым замест гледачоў прыязджае ўчастковы Маньякін на матацыкле з люлькай. Маўляў, давай збірайся, трэба з’ездзіць у райаддзел! З якой нагоды не тлумачыць, толькі паўтарае, што начальства выклікае. Кажа, там такое музычнае шоу — ты не ўяўляеш!

Лёха і сапраўды збіраецца, якзаконапаслухмяны грамадзянін. Але ў апошні момант нешта грукае ўсё ж у галаву: навошта і куды ён павінен ехаць? Участковаму Лёха так і гаворыць: выбачаюся, маўляў, давайце я заўтра пад’еду — забыўся, што трэба важныя справы дарабіць! А справы і сапраўды важныя, неабходна гасцей з Мінска сустракаць. Гуля Шлойман абы-каго не параіць — паважаныя артысты з хвіліны на хвіліну павінны прыехаць. Ды і мясцовыя гледачы вось-вось пачнуць падыходзіць.

Участковы Маньякін з’язджае раззлаваны. Праз пятнаццаць хвілін пасля яго ад’езду з’яўляецца намеснік па палітычнай частцы спадар Бадэн. Ён настойліва, але вельмі спакойна, просіць Лёху праехаць з ім разам. А Лёху за­раз ужо прынцыпова нельга пагаджацца! Тым больш, што прыехала першая машына са сталічнымі музыкантамі ды з’явілася некалькі чалавек з першых мясцовых наведнікаў.

Пасля спакойнага ад’езду ўраўнаважанага Бадэна, у хуткім часе з’яўляецца разнерваваны начальнік раённага аддзела па прозвішчу Першамайскі (ці гэта ягоным іменем потым назвалі абласную ўстанову ці наадварот — ён сам узяў сабе прозвішча ад назвы тамтэйшага аддзела (кшталту, «як карабель назавеш...»), — пакуль яшчэ высвятляецца гісторыкамі). А неўзабаве вакол участ­ка незаўважна матэрыялізуюцца і Маньякін, і Бадэн, і сусед Лёхі па дзяцінству Мойша Кронберг (які не так даўно атрымаў пагоны старэйшага лейтэнанта ды ўсімі сіламі імкнецца адзначыцца перад начальствам), і судмедэксперт, ды шмат яшчэ якіх «пагонаў». Машыны з музыкантамі пад’язджаюць адна за адной. Судмедэксперт усё фіксуе на камеру.

Першамайскі адкрыта кажа, што не дасць правесці канцэрт на Лёхавым участку. А каб разагнаць публіку — ён нібыта вымушаны зараз выклікаць АМАП (быццам бы падраздзяленне сядзіць у аўтобусе дзесьці побач і чакае толькі каманды на выезд). «Я сам сабе адарву пагон і скажу, што гэта вы мне адарвалі» — сумленны афіцэр раскрывае прафесійныя сакрэты дзеянняў сілавых структураў у экстрэмальных умовах. Таямніцы яго прафесіі толькі раздражняюць патэнцыйную публіку. Натоўп, які складаюць у большасці жанчыны, пачынае сварыцца з афіцэрам, маўляў, чаму ён забараняе ў прыватным сектары, на ўласнай зямлі ўладальніка, правесці тое, што лічыць патрэбным гаспадар? Афіцэр спрабуе выкруціцца і нясе ахінею. Відаць, па яго думках, яна (ахінея) — апошні сродак на выратаванне. Але гэты сродак у дадзеным канкрэтным выпадку не надта і выратоўвае.

На ўчастку з’яўляецца спантанны ініцыятар Лёхавай бурнай дзейнасці — намеснік старшыні райвыканкама па прозвішчы Ленінскі. Той самы, які не так даўно прапанаваў Лёху паўдзельнічаць у перадвыбарнай кампаніі. Публіка і сталічныя госці з цікавасцю назіраюць за разгортваннем падзей.

На Лёхавым участку назбіралася нямалая колькасць тэхнікі. Чатыры машыны з мінскімі нумарамі побач са сцэнай. «Уазікі» розных колераў са спецнумарамі — ад зялёнага да жоўтага з палосамі па баках, як жукі, абляпляюць узгорак перад заездам на падворак. Асоба каўказскай нацыянальнасці па імені Мустафа, каларытны вусаты мужчына гадоў сарака пяці, прыганяе свой бус-шапік (даведаўшыся, што будзе шмат народу і можна будзе пагандляваць шашлыкамі), чым раз’юшвае людзей у пагонах самага ніжэйшага рангу. Яны не даюць беднаму гандляру нават блізка пад’ехаць да плоту, які агароджвае Лёхаў двор. Для пачатку прабіваюць Мустафу кола, а потым ледзь не за грудкі выцягваюць яго з кабіны і з пагрозамі пачынаюць тлумачыць, чаму яму нельга тут знаходзіцца. Паколькі гэта таксама службовая ахінея, Мустафа нічога не разумее, але вымушаны з’ехаць моцна пакрыўджаны і расстроены.

Ён не выпадкова патрапіў да Лёхавага дома. Гэтаму спрыяе цікавая перадгісторыя. Справа ў тым, што нешматлікая дыяспара каўказцаў, якая воляй лёсу сфармавалася ў мястэчку Ранак-Туманны, напярэдадні выбараў сама праяўляе ініцыятыву і нечакана запрашае вядомага ўжо нам персанажа па мянушцы Апгрэйдзер да сябе ў госці. Апгрэйдзер з’яўляецца каардынатарам каманды незалежных назіральнікаў ад розных арганізацый па ранак-туманаўскім раёне. Захоўваючы свае традыцыі — і патрыархата, і абмеркавання агульных праблем грамадой, — каўказцы вызначаюцца, на якім баку яны хацелі б застацца. I бок гэты апынаецца бокам Апгрэйдзера.

Калі Апгрэйдзер прыязджае да месца сустрэчы, да крамы аднаго з землякоў Мустафы, унутры ўжо вызвалена месца пад вялізны стол, які ломіцца ад каўказскіх страваў і напояў. Дзверы тут жа зачыняюцца знутры, Апгрэйдзе­ра садзяць на ганаровае месца побач з аксакалам. Аксакал паказвае рукой на маладога чалавека, які сядзіць непадалёк, дазваляючы яму сказаць тост. «Шьто я хацель бі сказат? Мі аказалісь далэко ат Родіна, далэко ат наша зэмля. Но наша втарая Родіна стала здэсь і эта зэмля нас прыняла, дала нам вазможьнаст жыць і работаць, лечыць наші раны і учыць нашіх дэтей. Спасіба этай зэмле, спасіба людзям, каторые прынялі нас! Так выпем жэ за самастыйнаст Беларусі!»